Spatiale desoriëntatie
     Het vestibulair systeem
     
    Het inwendig oor bevat het vestibulair apparaat. Dit is het orgaan dat de zwaartekracht en beweging detecteert. Het omvat de otolieten en de halfcirkelvormige kanalen. 
     
     
    • Otoliet-organen

      • Deze organen zijn kleine zakjes, zeer dicht gelegen bij de semi-circulaire kanalen. Er zijn een serie kleine haarcellen die uitsteken vanuit de bodem van de otoliet-organen. Kalkhoudende kristallen rusten op deze haarcellen en worden de otolieten genoemd. De otoliet-organen zijn gevoelig voor lineaire versnellingen, zowel in het horizontaal als het vertikaal plan. De organen antwoorden op deze versnelling van zodra de haarcellen verplaatst worden. De hersenene bepalen de richting en intensiteit van de versnelling door interpretatie van het aantal haarcellen dat gebogen wordt door de otolieten. Op die manier wordt het evenwicht bewaard, ook wanneer de gebruikelijke visuele referentiepunten wegvallen.  
        

    • Semi-circulaire kanalen
      De semi-circulaire kanalen meten de angulaire versnellingen. Ze staan loodrecht op elkaar en geven informatie over roll, pitch en yaw-bewegingen. 
     

    De semi-circulaire kanalen bevatten een vloeistof ( enolymfe) die beweegt wanneer er een beweging wordt gemaakt. Alleen de vloeistof in het kanaal dat zich in het bewegingsvlak bevindt, gaat bewegen. De beweging van de endolymfe doet op zijn beurt een groepje speciale haarcellen bewegen in het kanaal. Wanneer deze haarcellen gebogen worden, worden zenuwimpulsen doorgestuurd naar de hersenen. Aangezien elk kanaal in een ander vlak ligt, kunnen bewegingen in de drie richtingen waargenomen worden. 
     

      

    Wanneer een semi-circulair kanaal een versnelling ondergaat naar rechts, blijft de endolymfe - door de traagheid - ietwat achter op de beweging van het kanaal zelf. De endolymfe doet de haarcellen naar links buigen, wat de omgekeerde richting is van de oorzakelijke versnelling. De hersenen interpreteren deze stimuli van de haarcellen als een angulaire versnelling naar rechts .(B) 

    Wanneer de draaibeweging aanhoudt gedurende 20 à 30 seconden, gaat de endolymfe de traagheidskrachten overwinnen en aan dezelfde snelheid als het kanaal bewegen. Daardoor worden de haarcellen niet meer gebogen en wordt er geen beweging meer gevoeld. (C) 

    Dit gevoel van niet bewegen is uiteraard ook vals want het kanaal draait nog steeds rond. 

    Vertraging veroorzaakt dezelfde effecten als versnelling. De wanden van het kanaal vertragen, maar de endolymfe beweegt nog verder gedurende een korte periode door de traagheidskrachten. De vertraging doet de haarcellen naar rechts buigen wat aan de hersenen een valse indruk geeft van draaibeweging tegenovergesteld aan de oorspronkelijke richting. (D) 

    Indien de piloot deze gewaarwording gelooft, zal hij de positie van het vliegtuig willen corrigeren door het terug in de oorspronkelijke richting te doen vliegen. 

    Next