De tabel dient om het risico op coronaire hartziekten (CHZ) te ramen bij personen die geen symptomatisch CHZ of een andere atherosclerotische aandoening vertonen. Patiënten met CHZ lopen reeds een hoog risico en behoeven een intensieve aanpassing van de levenstijl en zo nodig een medicamenteuze behandeling om de doelstellingen inzake de risicofactoren te realiseren.
Het effect van een levenslange blootstelling aan risicofactoren kan worden afgelezen door de tabel naar boven te volgen. Dit kan men doen bij het verstrekken van advies aan jonge personen.
Hoogrisicopersonen zijn personen bij wie het 10-jaars risico op CHZ hoger is dan 20 % of voor 60 jarige leeftijd meen dan 20 % zal bedragen.
Het risico op CHZ is hoger dan in de fiche aangegeven bij patiënten met:
- Familiale hyperlipedemie
- Diabetes: het risico is ongeveer tweemaal hoger bij mannen en meer dan tweemaal hoger bij vrouwen
- Met familiale antecedenten van vroegtijdig hart - of vaatlijden
- Met een laag HDL-cholesterol. Deze tabel gaat uit van een HDL-cholestrol van 39 mg/dl bij mannen en 43 mg/dl bij vrouwen
- Met een verhoogd triglyceridengehalte > 180 mg/dl.
- Als de persoon de volgende leeftijdscategorie nadert.
Het effect van een verandering van het cholesterolgehalte, het rookgedrag of de bloeddruk kan op de fiche worden afgelezen.
Risicofactoren vermijden is voor prof. Van Mieghem onder meer: een absolute
rookstop en mediterraan
eten. Zo min mogelijk dierlijke vetten die voorkomen in boter en
volle melk, in runds- en kalfsvlees. Gevogelte en wild kunnen geen kwaad,
afgeroomde melk is perfect. Zoveel mogelijk vis, groeten en fruit op het
menu en matig wijn drinken.
Dat is niet alleen goed tegen hartfalen maar ook tegen kanker. Regelmatig
bloeddruk (laten) controleren is ook aangewezen, zeker bij ouder wordende
mensen. Boven de vijftig komt hartinsufficiëntie bij 1 tot 2 van de
duizend mensen voor, in de groep boven de zeventig loopt dat al op tot
twintig procent. Niet voor niets spreken we van een epidemie van hartfalen
in westerse, landen.
Koffie is slecht voor het hart.
Wetenschappers van de universiteit van Wageningen hebben een verband
aangetoond tussen het drinken van koffie en het gehalte aan homocysteïne,
een chemische stof die in verband wordt gebracht met hart -en vaatziekten.
Tal van studies wijzen uit dat een hoog niveau van die stof de kans
op een hartaanval vergroot. Dat gevaar zou volgens verscheidene artsen
zelfs vergelijkbaar zijn met een hoog cholesterolgehalte in het bloed.
In het verleden ging men ervan uit dat filteren een afdoende bescherming
kon bieden tegen stoffen die hartziekten veroorzaken.
En dat gefilterde koffie dus geen kwaad kon. De onderzoekers in Wageningen
lieten dertig vrijwilligers vier weken lang dagelijks een liter sterke,
gefilterde koffie drinken. Evenveel vrijwilligers in een controlegroep
dronken géén koffie.
Er kwam aan het licht dat bij de koffiedrinkers het homocysteïne-niveau
18 procent was gestegen. Meteen diende zich ook een raadsel aan:
de verbindingen die mogelijk aanzetten tot homocysteïne (diterpenen,
met namen) worden in ieder geval door de filter tegengehouden. In Wageningen
gaan ze er nu van uit dat cafeïne de boosdoener is. Ze zoekn verder.
Cardioloog Johan Vijgen van het Hasseltse Virga-Jesse-Zoekenhuis: "Cafeïne is belastend voor het hart, daar bestaat geen twijfel over. Met de regelmaat van een klok worden nieuwe risicofactoren voor hartaandoeningen ontdekt.
Tot nu toe waren de wetenschappers ervan overtuigd dat koffie een nadelig
effect heeft bij mensen met hartziekten.
Als de vorsers van Wageningen het bij het rechte eind hebben, zou nu
ook aangetoond worden dat koffie ook hartaandoeningen kan uitlokken.
Risicofactoren voor coronaire
vaatziekten
Mannelijk geslacht
Familiegeschiedenis van vroegtijdig hartlijden (infarct of plotse dood voor 55 jaar bij patiënt of nauwe verwant
Roker (> 10 sigaretten per dag)
Hypertensie
Lage HDL-concentratie (minder dan 35 mg/dl, bij herhaalde bepalingen)
Diabetes mellitus
Geschiedenis van cerebrale of perifere occlusieve vaatziekte
Vaatziekte
Zware obesitas (meer dan 30 % overgewicht)
U kunt zich voorstellen als bijvoorbeeld een waterpomp begint te verslijten, ook de druk waarmee water wordt weggepompt, zal verminderen. In feite gebeurt hetzelfde met hartfalen. In geval van hartfalen is het hart niet meer in staat om zijn optimale pompwerking te vervullen.
Hartfalen is dus een ziekte toestand waarbij het hart om een of andere
reden niet meer in staat is het bloed voldoende te laten stromen in de
bloedsomloop.
De hartpomp is te zwak om de circulatie in stand te houden en alle organen van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien. Dergelijke hartzwakte heeft uiteraard nadelige gevolgen voor het lichaam, ook voor het hart zelf.
Tekens van hartfalen die u zelf kunt waarnemen:
- kortademigheid bij inspanning
- vermoeidheid bij inspanning
Let op : vochtophoping kan ook andere oorzaken dan hartfalen hebben. Alleen uw arts kan de juiste oorzaak opsporen.
Maar ook in de longen blijft het bloed als het ware hangen door de verminderde
kracht van het linkerhart en er kan zelfs vocht uit de bloedvaten sijpelen
in de longblaasjes. Dit leidt tot het typische teken van kortademigheid.
Bovendien zullen door de hartzwakte ook minder zuurstof en voedingsmiddelen
naar de organen en weefsels van het lichaam worden gevoerd, wat een gevoel
van vermoeidheid veroorzaakt.
Hartfalen is vaak het gevolg van een andere, bestaande ziekte van het hart of de bloedvaten waardoor de pompfunctie van het hart wordt aangetast. Het is belangrijk te beseffen dat hartfalen meestal niet plots optreedt, maar zich langzaam maar zeker ontwikkelt en verslechtert. Er ,zijn dus verschillende graden van hartfalen.
Klasse I: gewone fysische activiteit veroorzaakt geen buitensporige vermoeidheid, kortademigheid of hartkloppingen.
Klasse II: lichte beperking: geen problemen bij rust; gewone fysische activiteit leidt tot symtomen.
Klasse III: uitgesproken beperking: geen problemen bij rust; minder dan gewone activiteit zal leiden tot symptomen.
Klasse IV: onmogelijk om enige activiteit uit te oefenen zonder hinder; symptomen kunnen reeds optreden bij rust.
Vaak voorkomende oorzaken van hartfalen.
- Een of meer vroegere hartinfarcten ( waarbij een stukje van de hartspier afgestorven is wat de normale werking van gans het hart verstoort).
- Hoge bloeddruk ( het hart moet tegen een hogere druk pompen en verslijt sneller).
- Aantasting van de hartkleppen.
- Aantasting van de hartspier door een infectie of toxische stoffen zoals alcohol.
- Bepaalde hartafwijkingen die van bij de geboorte aanwezig zijn.
- Ziekte van de hartspier zonder gekende oorzaak.
Een gezonde leefwijze is zeer belangrijk om verergering van de zieke te vermijden. Algemeen is een vetarm dieet aangewezen met beperking van het zoutgebruik. Een teveel aan zout bevordert namelijk het ophouden van water in het lichaam wat slecht is voor het verzakte hart.
Soms dienst ook de inname van water te worden beperkt. Bovendien dienst het gebruik van alcohol te worden beperkt en is roken – als boosdoener nummer één van hart - en bloedvaten – absoluut verboden.
Uiteraard betekent zwaarlijvigheid op zich een extra belasting voor het hart en dient te worden bestreden.
De hoeveelheid lichaamsinspanning of professionele werkzaamheden die u nog mag doen, dienen door uw arts te worden bepaald op basis van de ernst van uw toestand. Lichte sport wordt soms aanbevolen, terwijl het in bepaalde omstandigheden mogelijk is dat u moet rusten.
Hartfalen is een ernstige en zelfs levensbedreigende aandoening maar kan doeltreffend worden behandeld. Volg nauwgezet de raadgevingen van uw arts op, aangezien dit de sleutel is tot het succes van de behandeling.