• Inleiding

 

De F-16 heeft een E.P.U. (Emergency Power Unit) waarvan de brandstof bestaat uit 70 % Hydrazine en 30 % water: H 70. 

Deze E.P.U. is een noodkrachtbron die bij moeilijkheden met de motor, de elektriciteit en hydraulische druk, een hydraulische pomp en generator zal kunnen aandrijven gedurende tien minuten. 

Het in werking stellen van deze E.P.U. kan automatisch gebeuren ofwel manueel door de piloot en maakt een " staccato"- achtig geluid ( zoals het ratelen van een machinegeweer). 

De E.P.U. - brandstoftank bevat ongeveer 25 liter H 70 en bevindt zich rechts in de fuselage ter hoogte van de rechter vleugel. De uitlaat van de E.P.U. is aan de onderzijde van de rechter vleugel gelegen. Deze uitlaatgassen hebben een sterke ammoniakgeur en men veronderstelt dat deze uitlaatgassen ook nog hydrazine bevatten. 
 

• Fysische en chemische eigenschappen van H70

• chemische structuur : NH2-NH2
• heldere, olieachtige vloeistof
• geur van ammoniak
• goed oplosbaar in water
• stabiel tegen schokken en schudden
• H70-dampen kunnen ontploffen als zij in aanraking komen met een elektrische vonk of een vlam.

• Gevaar voor ontploffing

• Gevaar voor ontbranding

• metaaloxiden o.a. ijzer, lood, koper, mangaan.
• Sommige poreuze stoffen: aarde, asbest, katoen en hout.

• gevaar voor ontploffing

Bij contact met een elektrische vonk of vlam. 
 

• Toxisch product voor het menselijk lichaam.

Intoxicatie kan gebeuren: 
 
• langs de huid;
• langs de ademhalingswegen;
• langs het spijsverteringsstelsel
 
• Veiligheidsmaatregelen t.o.v. hydrazine

Vooral van belang bij: 
• transport van vaten H-70;
• vullen van E.P.U. tanks;
• vervanging van de tank op het vliegtuig;
• inspectie en herstelling van het E.P.U.- systeem;
• accidentele lek;
• lek na crash

Veiligheidsmaatregelen: 
• Onderrichting van het personeel.
• Signalisatie van een gevaarlijke zone.
• Veiligheidsuitrusting: beschermingskledij, laarzen, handschoenen, gasmasker.
• Infrastructuur:

• Hydrazine wordt opgeslagen in een afzonderlijk lokaal.
• Aan de uitgang van het lokaal is een gootsteen voorzien met warm water en koud water evenals zeep en een handdoek per persoon en per dag.
• De handdoeken moeten met bleekwater worden gewassen.
• Lokalen worden gereinigd met bleekwater.
• Bij het verlaten van de werkzone moet men de werkkledij ter plaatse laten.

• Incidenten

• Indien er zich tijdens de behandeling een rechtstreeks contact met hydrazine voordoet zal men de veiligheidskledij eerst moeten ontsmetten met bleekwater alvorens ze uit te trekken.
• Recuperatie van het gemorste product zal gedaan worden met speciale propere vodden, in polyethyleenvaten geplaatst en na neutralisatie verbrand.
• Neutralisatie berust op het principe dat het contact van hydrazine met hypochloriet ( bleekwater) ontbinding geeft van de hydrazine. Het einde van de neutralisatie kan gecontroleerd worden met een Kaliumiodide - oplossing. ( een roodoranje kleur toont een volledige neutralisatie aan terwijl een gele of kleurloze uitslag er op wijst dat er nog hydrazine aanwezig is).
• Een andere oplossing is ook de uitgelopen hydrazine te verdunnen met water ( of watermethanol bij vriestemperatuur). Door de verdunning zou de toxiciteit van het mengsel duidelijk afnemen en het verdunde mengsel kan dan geneutraliseerd worden.
• Bij een incident met hydrazine tijdens de vlucht zal het vliegtuig geleid worden naar een afgelegen plaats van het vliegveld, waarbij er rekening zal gehouden worden met de windrichting.

• Klinische en biologische symptomen van H-70 intoxicatie

• Acute intoxicatie

• Ogen: brandwonden t.h.v. de cornea en de conjunctiva gaande tot blindheid.
• Longen: irritatie van de ademhalingswegen gaande tot acuut longoedeem.
• Huid: brandwonden.
• Zenuwstelsel: hoofdpijn, misselijkheid, evenwichtsstoornissen, ademhalingsdepressie, stuipen en dood.
• Aantasting van andere organen: vooral lever en nieren.

• Chronische intoxicatie

• Vermoeidheid.
• Gewichtsverlies.
• Anemie.
• Vettige ontaarding van de lever.
• Nieren: nephritis.
• Kanker (?).
• Teratogeen (?).

• Behandeling

• Acute intoxicatie

• Geen specifieke behandeling gekend.
• Acuut longoedeem en stuipen worden behandeld op de klassieke manier.

• Chronische intoxicatie

• Klinisch onderzoek:
• Vragen naar hoofdpijn, vermoeidheid, vermagering, vermindering van eetlust, onderzoek van huid en ogen.

• Labo-onderzoeken:
• Telling van de rode en witte bloedcellen.
• Urine onderzoek.
• Levertesten
• Behandeling:
• Leveraandoeningen.
• Nieraandoeningen
• Anemie.

Hydrazine is een reukloos, zeer ontvlambaar, vluchtig en ontplofbaar product met een geur van ammoniak. In contact met lucht ontstaat rookontwikkeling. Het is echter ook een zeer toxisch product voor mens en dier. De geur (vanaf 2 à 3 ppm) is geenszins betrouwbaar als alarmsein want dan is de potentieel toxische concentratie (TLV = 0,1 ppm) reeds overschreden. Met andere woorden is men al geïntoxiceerd als men de ammoniakgeur waarneemt. 

In feite is de toxiciteit van hydrazine bij de mens slecht gekend. Men weet dat de bezoedeling van de huid en van de slijmvliezen tot brandwonden kan leiden. Hetzelfde geldt voor de ogen waar onherroepelijke lesies van het hoornvlies werden beschreven. Het irriterend effect is zeer aanzienlijk ter hoogte van de bovenste ademhalingswegen. 

Acute intoxicaties bij proefdieren hebben geleid tot een intense stimulatie van het centraal zenuwstelsel, met hyperactiviteit, bevingen en stuiptrekkingen. 

De chronische intoxicatie leidt tot een leverontaarding. Het gaat om een toxische hepatitis die doet denken aan de degeneratie geïnduceerd door CC14. Op biochemisch vlak remt hydrazine de enzymen die het vit B6 als co-enzyme gebruiken. 

Wat de professionele risico's aangaat, valt er te noteren dat, behalve de lesies toegebracht aan de huid en slijmvliezen, het product via de gezonde huid het organisme kan binnendringen, om eventueel ernstige intoxicaties te veroorzaken. 

De bij het proefdier beschreven toxische effecten op het centraal zenuwstelsel worden teruggevonden bij de mens : bevingen, psychische opwinding, stuiptrekkingen, nausea. 

Een centrale inzinking met onherroepelijke ademhalingsstilstand werd beschreven. Een meer discrete en chronische blootstelling leidt soms tot stoornissen van de hematopoïese, hemolyse, eventueel methemoglobinemie, met alle gevolgen die hieruit voortvloeien; namelijk op het vlak van de hypoxie. De toxische hepatitis en de toxische nefritis behoren tot het tafereel van de chronische hydrazine- intoxicatie bij de mens. Men vermoedt eveneens dat hydrazine blaas- en leverkanker kan veroorzaken. 

Piloten kunnen blootgesteld worden aan hydrazine na een crash, na inschakeling van de EPU in vlucht of tijdens het onderhoud van het vliegtuig. 

Bij de Belgische piloten zijn er tot nog toe geen problemen vastgesteld ten gevolge van hydrazine.